MEP:
Ortadoğu’da Önleyici Diplomasi
Orta doğu, savaşların ve çatışmaların en sık ortaya çıktığı yerlerden biridir. Orta doğu’da çatışmaları önleyici uluslararası politikalara çok acil ihtiyaç duyulmaktadır. Bu proje, Orta doğu’daki uygulanabilecek önleyici diplomasi olanakları üzerinde çalışmayı hedeflemektedir.
Önleyici Diplomasi kavramı; uluslararası akademik çevreler dışında henüz çok iyi bilinmemekle birlikte, ‘önleyici savaş’a (önleyici saldırı) zıttır ve esasen çatışmaları önlemek için askeri darbeyi kullanmadan diplomatik yolları kullanır. Önleyici diplomasi tedbirleri; devletler, çok uluslu örgütler ve sivil toplum örgütleri tarafından başlatılan gözlem, istihbarat tesisi ve analiz sistemlerinin oluşturulması gibi işbirliği politikalarını içerebilir. İhtilafların ortaya çıkışına dair sinyallerin rapor edildiği bu bölgede, Erken Uyarı Sistemleri bir başka önemli tedbirdir. Önleyici Diplomasi kapsamındaki diğer aktiviteler, ihtilafları önleyici diplomatik müzakereler ve ivedi durumlarda önleyici kuvvetlerin görevlendirilmesidir. Bir diğer Önleyici Diplomasi sahası, çatışma risklerini azaltacak yerel idareleri düzenlemeye yönelik uluslararası girişimlerdir.
Şimdiye kadar, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü) çok başarılı bir Önleyici Diplomasi örneği olarak kabul edilmiştir. Afganistan ve Irak gibi bölgelerde barışı tesis etmeye yönelik çabaları ile dünyanın ilgisini çekmiş, ancak günümüzde çatışma sonrası politikalar üzerine yoğunlaşmaktadır. MEP ise, OSCE’nin aksine, barışı tesise yönelik çalışmalarını sürdürürken, kritik bir konu olan ihtilafların önlenmesi hususuna da önem vermektedir.
Çatışmalarda zarar gören kazazedelerin 75%’inin siviller olduğu bildirilmektedir. İhtilafların önlenmesi, ortaya çıkmış bir çatışmanın idaresi yerine, Orta doğu toplumları için çok daha faydalı olacaktır. Önleyici Diplomasi konsepti, Japon dış politikasının önemli bir ayağı olan ‘İnsan Güvenliği’nin gerçekleştirilmesi için etkin bir politika potansiyeline sahiptir.
Çok iyi bilindiği gibi, Soğuk Savaş sonrası Ortadoğu’da bir çok şiddetli çatışmalar ortaya çıkmış ve Filistin-İsrail arasındaki ihtilaflar yıllardır çözümsüz durumdadır. Ama bu durum bütün Orta doğu’nun ateş altında olduğu anlamına gelmiyor. İleriye dönük beklentiler, ihtilafların önlenmesinin dünya çapında ve hatta şu an fazlasıyla Orta doğu için fevkalade önem taşıdığını işaret etmektedir.
Japonya kendi refahı için A.B.D. ve Orta doğu ülkeleri ile dostane ilişkiler tesis etmeklidir. Önleyici Diplomasi, tüm tarafların Orta doğu ülkeleri ve toplumları ile paylaşabildiği, iyi bir politik çözüm olabilir. MEP, önleyici diplomasi üzerine Avrupa’daki örneklerinden fazlasıyla bilgilenmek istemektedir. Ayrıca, MEP, daha önce olduğu gibi önemli bir müttefik olabilecek A.B.D. ile alternatif işbirliği yolları aramaktadır. MEP Orta Doğu, Asya ve Batı ülkelerinden akademisyenlerle ile işbirliği yapma gayreti içindedir.
Ayrıca, MEP’in önemli bir amacı da Orta Doğu araştırmaları ile Uluslararası İlişkiler (Uİ) üzerine yapılan çalışmaları bir araya getirmektir. Ortadoğu konusu çoğu uluslararası ilişkiler üzerine çalışan araştırmacılar ve hatta mevcut araştırmacılar açısından da yeni bir çalışma alanı olup, Önleyici Diplomasi birçokları için yeni bir kavramdır.
MEP, Japonya ve uluslararası toplumda ihtilafları önleme konseptinin yerleşmesi için mücadele etmekte ve bu konseptin Orta doğu örneği için düzenlenmesi ve benimsenmesi için çaba harcamaktadır.
Anasayfa